ჰორმონალური კონტრაცეფცია და ძუძუს კიბოს რისკი
თარიღი: 17 დეკემბერი, 2025
ჰორმონალური კონტრაცეფცია წარმოადგენს ფართოდ გამოყენებულ მეთოდს რეპროდუქციულ ასაკში მყოფ ქალებში. თანამედროვე მედიცინაში იგი გამოიყენება არა მხოლოდ არასასურველი ორსულობის პრევენციის მიზნით, არამედ მენსტრუალური ციკლის რეგულაციის, ენდომეტრიოზის, პოლიკისტოზური საკვერცხეების სინდრომისა და სხვა გინეკოლოგიური დაავადებების მართვისთვის. მიუხედავად მისი მრავალმხრივი სარგებლისა, წლების განმავლობაში აქტუალური იყო კითხვა ჰორმონალური კონტრაცეფციის შესაძლო კავშირისა ძუძუს კიბოს განვითარებასთან.
აღნიშნულ საკითხზე მნიშვნელოვანი ახალი მონაცემები გამოქვეყნდა JAMA Oncology-ში, სადაც წარმოდგენილია მასშტაბური კვლევის შედეგები, რომელიც 50 000-ზე მეტ ქალს მოიცავდა. კვლევის მიზანი იყო თანამედროვე სხვადასხვა შემადგენლობის ჰორმონალური კონტრაცეფციის გამოყენებასა და ძუძუს კიბოს განვითარების რისკს შორის შესაძლო კავშირის შეფასება.
კვლევის ძირითადი შედეგები
კვლევის ანალიზის მიხედვით დადგინდა შემდეგი:
ჰორმონალური კონტრაცეფციის ხანგრძლივი გამოყენება (5 წელზე მეტი) ასოცირდება ძუძუს კიბოს რისკის მცირე მატებასთან. აღნიშნული მატება სტატისტიკურად მნიშვნელოვანია, თუმცა კლინიკური თვალსაზრისით რჩება მინიმალურ დონეზე.
ახალგაზრდა ასაკის ქალებში ძუძუს კიბოს აბსოლუტური რისკი უკიდურესად დაბალია, მიუხედავად კონტრაცეფციის გამოყენებისა.
ჰორმონალური კონტრაცეპტივის შეწყვეტიდან 1–2 წლის შემდეგ ძუძუს კიბოს რისკი პრაქტიკულად უბრუნდება საწყის, მოსახლეობის საშუალო მაჩვენებელს.
თანამედროვე, დაბალი დოზის ჰორმონალური პრეპარატები მნიშვნელოვნად უსაფრთხოა ძველი თაობის მაღალი დოზის ესტროგენ–პროგესტინული საშუალებებთან შედარებით.
კვლევა ადასტურებს, რომ მიუხედავად რისკის მცირე მატებისა, ჰორმონალური კონტრაცეფციის გამოყენებით გამოწვეული ძუძუს კიბოს აბსოლუტური რისკი რჩება დაბალ დონეზე.
კლინიკური მნიშვნელობა და პრაქტიკული რეკომენდაციები JAMA Oncology-ის მონაცემები ხაზს უსვამს, რომ ჰორმონალური კონტრაცეფციის გამოყენება არ უნდა შეფასდეს როგორც ძუძუს კიბოს მაღალი რისკის დამოუკიდებელი ფაქტორი. გადაწყვეტილების მიღება უნდა ეფუძნებოდეს ინდივიდუალური რისკების შეფასებას, მათ შორის:
გენეტიკურ წინასწარგანწყობას
ოჯახის ონკოლოგიურ ანამნეზს
ჰორმონული ფონის თავისებურებებს
თანმხლებ გინეკოლოგიურ და სომატურ დაავადებებს
კონტრაცეფციის შერჩევის პროცესში აუცილებელია სპეციალისტთან კონსულტაცია, რათა შეფასდეს სარგებელი და შესაძლო რისკები კონკრეტული პაციენტისთვის.
ასევე მნიშვნელოვანი რჩება რეგულარული სკრინინგი, რომელიც მოიცავს:
სარძევე ჯირკვლების ულტრაბგერით კვლევას ახალგაზრდა ასაკში
მამოგრაფიას სკრინინგის რეკომენდებული ასაკიდან.
თანამედროვე მტკიცებულებებზე დაფუძნებული მედიცინის მიხედვით, ჰორმონალური კონტრაცეფცია შეიძლება ასოცირდებოდეს ძუძუს კიბოს განვითარების რისკთან, თუმცა ეს რისკი მინიმალურია და ქმედითი კონტროლის ქვეშ ექცევა რეგულარული მონიტორინგისა და ინდივიდუალური მიდგომის შემთხვევაში.
ამგვარად, ჰორმონალური კონტრაცეფციის გამოყენება არ უნდა გახდეს შიშზე დაფუძნებული გადაწყვეტილება.,კლინიკური პრაქტიკა უნდა ეფუძნებოდეს ინფორმირებულ არჩევანს, პაციენტის განათლებას და მტკიცებულებაზე დაფუძნებულ რეკომენდაციებს.
თანამედროვე მედიცინა უზრუნველყოფს ქალის რეპროდუქციული ჯანმრთელობის მაღალ დონეზე დაცვას უსაფრთხო და ეფექტური კონტრაცეპციული მეთოდების გამოყენებით.