საკეისრო კვეთით დაბადებული ბავშვის იმუნიტეტის მხარდაჭერა
თარიღი: 22 ნოემბერი, 2025
მშობიარობა ყველა ქალის ცხოვრებაში განსაკუთრებული მოვლენაა. თუმცა, ყველა დეტალის დაგეგმვა რთულია. ბავშვი შეიძლება სამყაროს მოევლინოს ბუნებრივი გზით ან საკეისრო კვეთით. ბავშვის სიცოცხლის პირველი წუთებიდან ექიმები ყველაფერს აკეთებენ, რათა მაქსიმალურად იზრუნონ ბავშვზე და ხელი შეუწყონ მის განვითარებას, რაც სიცოცხლის საწყის პერიოდში უკიდურესად ინტენსიურია. ამ დროს ასევე ყალიბდება იმუნიტეტი, რისთვისაც ნაწლავის მიკრობიოტა გადამწყვეტია. როგორ დავეხმაროთ ნაწლავის მიკრობიოტას, თუ ბავშვი საკეისრო კვეთით დაიბადა?
იმუნიტეტი იწყება ნაწლავში
დაბადების შემდეგ, ახალშობილის გარემო სრულიად იცვლება. ორსულობის ცხრა თვის განმავლობაში, ამნიონური სითხის წყალობით, ნაყოფის კონტაქტი მიკროორგანიზმებთან ძალიან შეზღუდულია. თუმცა, ჩვილის ორგანიზმმა, მათ შორის მისმა იმუნურმა სისტემამ, უნდა დაიწყოს ადაპტაცია ცვალებად გარე ფაქტორებთან. იმუნიტეტის ამოცანაა ბავშვის დაცვა პათოგენური მიკროორგანიზმებისგან, რომლებიც ყველგან არიან - დედის კანზე, საგნებზე და ასევე გადადიან სამედიცინო პერსონალის მიერ. ეს დიდი გამოწვევაა ჩვილის იმუნური სისტემისთვის, რომელიც დიდწილად ნაწლავში ვითარდება. მიუხედავად იმისა, რომ ნაწლავი საჭმლის მომნელებელი სისტემის ნაწილია, ის შეიცავს ორგანიზმის ყველა იმუნური უჯრედის 70-80%-ს.
ბიფიდობაქტერიები აუცილებელია იმუნიტეტისთვის
ადამიანის ნაწლავში არსებული მიკროორგანიზმები ქმნიან რთულ ეკოსისტემას, ანუ ნაწლავის მიკრობიოტას. ის წარმოადგენს თავდაცვის პირველ ხაზს პათოგენებთან კონტაქტისას და იმუნური პასუხის სტიმულირების ადგილს. სწორედ ნაწლავის მიკრობიოტის შემადგენლობის სწრაფი ფორმირებაა იმის წინაპირობა, რომ ახალგაზრდა ორგანიზმმა შეძლოს ბაქტერიებთან და ვირუსებთან ბრძოლა, ასევე ჩამოაყალიბოს საკუთარი იმუნიტეტი. მიკრობიოტის შემადგენლობაზე გავლენას ახდენს მრავალი ფაქტორი, როგორიცაა გარემო, რომელშიც ბავშვი იმყოფება, დედის რაციონი, ჰოსპიტალიზაცია ან მედიკამენტების გამოყენების აუცილებლობა. მიკროორგანიზმებით ბავშვის ნაწლავის დასახლების პროცესი იწყება დაბადებისთანავე და ძალიან ინტენსიურად მიმდინარეობს მისი სიცოცხლის პირველი 3 წლის განმავლობაში.
იმის მიუხედავად, ბავშვი ბუნებრივი გზით დაიბადა თუ საკეისრო კვეთით, მნიშვნელოვანია, რომ ის ბედნიერი იყოს მშობლებთან ერთად. თუმცა, აღსანიშნავია, რომ ბუნებრივი გზით მშობიარობის დროს ბავშვი პირველად კონტაქტში შედის დედის მიკრობიოტასთან, რომელიც მოდის როგორც მისი საჭმლის მომნელებელი სისტემიდან, ასევე სასქესო გზებიდან. სწორედ მაშინ იღებს ბავშვი, მაგალითად, Bifidobacterium-ის გვარის სასარგებლო ბაქტერიებს. სპეციალისტები მათ მიიჩნევენ ბაქტერიების სახეობად, რომლებიც მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ ნაწლავის მიკრობიოტის ფორმირებაში ადრეული ბავშვობის პერიოდში. საინტერესოა, რომ ჯანმრთელი ჩვილების ნაწლავში ყველაზე მრავალრიცხოვანი სახეობაა Bifidobacterium breve, რომელიც პასუხისმგებელია მოუმწიფებელი იმუნური სისტემის გააქტიურებაზე.
როგორ შევუწყოთ ხელი საკეისრო კვეთით დაბადებული ბავშვის იმუნიტეტს?
საკეისრო კვეთით დაბადებულ ახალშობილს დედის მიკრობიოტასთან პირდაპირი კონტაქტი არ აქვს. სწორედ ამიტომ, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მისი ნაწლავის მიკრობიოტის ხელშეწყობა დაბადების შემდეგ. სპეციალისტები ამ სფეროში რამდენიმე სტრატეგიას გამოყოფენ და მათგან ყველაზე მნიშვნელოვანია ბავშვის სწორი კვება. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია (WHO) რეკომენდაციას უწევს, რომ დედის რძე იყოს ჩვილის ერთადერთი საკვები მისი სიცოცხლის პირველი ექვსი თვის განმავლობაში. თუმცა, ზოგჯერ ძუძუთი კვება ადვილი არ არის და საკეისრო კვეთით მშობიარობამ შეიძლება გამოიწვიოს მასთან დაკავშირებული სირთულეები. ლაქტაციის შესანარჩუნებლად დედას შეუძლია და უნდა მიმართოს ბებიაქალს ან ლაქტაციის კონსულტანტს. ზოგჯერ საკმარისია კვების ტექნიკის შეცვლა. ასევე არსებობს შემთხვევები, როდესაც ძუძუთი კვების გაგრძელება საფუძვლიანი მიზეზების გამო შეუძლებელია. ასეთ სიტუაციებში თქვენს პედიატრს შეუძლია თქვენი ბავშვისთვის შესაფერისი რძის შერჩევა. ასეთი პროდუქტის არჩევისას ყურადღება უნდა მიაქციოთ საკეისრო კვეთით დაბადებული ბავშვების საჭიროებებისთვის შემუშავებულ ფორმულებს - Bifidobacterium-ის გვარის ბაქტერიების (B. breve M-16V) დამატებით, ანუ იმ ბაქტერიების, რომლებსაც ახალშობილი დედისგან იღებს ბუნებრივი გზით მშობიარობის დროს და რომლებიც აუცილებელია მოუმწიფებელი იმუნური სისტემის გასააქტიურებლად. ვინაიდან ბავშვის ნაწლავის სასარგებლო ბაქტერიებით კოლონიზაციის პროცესი დაბადებიდან დიდი ხნის შემდეგაც გრძელდება, ბავშვის კვებისთვის ასეთი პროდუქტის არჩევა მისი განვითარებადი იმუნიტეტის მხარდაჭერის ერთ-ერთი დადასტურებული გზაა.
კომპანია Nutricia-ს მეცნიერებმა, მოწინავე კვლევების საფუძველზე, შეიმუშავეს საკეისრო კვეთით დაბადებული ჩვილებისთვის შესაფერისი ფორმულა ბიფიდობაქტერიების გვარის ბაქტერიების (B. breve M-16V) დამატებით. ესაა ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული ბაქტერიები ძუძუთი კვებაზე მყოფი ჯანმრთელი ჩვილების ნაწლავში, რომლებიც პასუხისმგებლები არიან მოუმწიფებელი იმუნური სისტემის გააქტიურებაზე.
პროდუქტი ასევე შეიცავს ინგრედიენტებს, რომლებიც ბუნებრივად გვხვდება დედის რძეში: HMO 2'FL, იმუნო-შემადგენლობა, ანუ ვიტამინები A, C, D და თუთია იმუნური სისტემის სათანადო ფუნქციონირებისთვის, იოდი სწორი კოგნიტური განვითარებისთვის, კალციუმი და მაგნიუმი ძლიერი ძვლებისთვის, ომეგა-3 (DHA და ALA) და ომეგა-6 (AA) ტვინის განვითარებისთვის და GOS/FOS ოლიგოსაქარიდები, რომლებიც ასახავენ დედის რძის ოლიგოსაქარიდების შემადგენლობას.
მნიშვნელოვანი ინფორმაცია: ძუძუთი კვება ჩვილთა კვების ყველაზე შესაფერისი და იაფი გზაა და რეკომენდებულია ადრეული ასაკის ბავშვებისთვის მრავალფეროვან კვებასთან ერთად. დედის რძე შეიცავს ბავშვის სწორი განვითარებისთვის აუცილებელ საკვებ ნივთიერებებს და იცავს მას დაავადებებისა და ინფექციებისგან. ძუძუთი კვება იძლევა საუკეთესო შედეგს, როდესაც დედა ორსულობისა და ლაქტაციის პერიოდში სწორად იკვებება და როდესაც გამართლებულია ბავშვის ძუძუთი კვება. კვების წესის შეცვლის შესახებ გადაწყვეტილების მიღებამდე, დედამ კონსულტაციისთვის აუცილებლად უნდა მიმართოს ექიმს.